How to protect yourself when shopping online
မဂၤလာပါ
အခုေနာက္တိုင္းေတြမွာ အထူးသျဖင့္အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ
Cyber criminals လို႔ေခၚတဲ့ အြန္လိုင္းေပၚက Hacker တစ္ခ်ိဳ႕ေၾကာင့္
မိမိတို႔ရဲ့ Credit Card & ViSA Card ေတြထဲက အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ကို
ခိုးယူခံရမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။
အြန္လိုင္းေပၚမွာ ေစ်းအလြယ္တကူ ၀ယ္ယူႏိုင္ရန္ Credit Card ကို
အသံုးျပဳလာၾကရတဲ့ ဒီေန႔ခတ္မွာ သင့္ကိုယ္သင္ ဂရုစိုက္ဖို႔လိုအပ္လာပါၿပီ။
ေစ်း၀ယ္ျပန္ေတာ့လည္း မိမိမွာရွိတဲ့ credit card တစ္ခုတည္းနဲ႔သာ ၀ယ္ပါ၊
တကယ္လို႔ ထူးျခားမႈတစ္ခုျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရင္ အထူးဂရုစိုက္ေပးပါ၊ ျဖစ္ႏိုင္ရင္
တစ္လတစ္ခါျဖစ္ျဖစ္။ လကုန္ခါနီးျဖစ္ျဖစ္ စစ္ဆဲမႈေတြ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္၊
တစ္စံုတစ္ဦးက မိမိဖုန္းထဲသို႔ message or email နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊
ေမးလာခဲ့ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ သင့္ဒါကို ေဒါင္းေလာ့ယူလိုက္ပါ စသည္ျဖင့္
ဆက္သြယ္လာခဲ့ရင္ေတာ့ အဲဒီ ဆက္သြယ္လာမႈအားလံုးကို ဘာမွ မတုန္႔ျပန္ပါနဲ႔
ေဒါင္းေလာ့ယူတာမိ်ဳးလဲ မလုပ္ပါနဲ႔၊ ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ မိမိရဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ၊
ဖုန္း တက္ဘလက္ စတာေတြမွာ security software ေကာင္းေကာင္းထားသံုးသင့္ပါတယ္။
အဲဒီ ေဆာ့၀ဲေတြကိုလည္း အျမဲတမ္းလိုလို up to date လုပ္ၿပီး အသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ Jennifer's tech advice and suggestions ကို
ေအာက္ကပံုေလးေတြကို ေလ့လာၾကည့္လိုက္ပါ။
တကယ္လို႔ ကိုယ့္ဘက္က ျပဳလုပ္ႏိုင္တာ၊
Cyber criminals လို႔ေခၚတဲ့ အြန္လိုင္းေပၚက Hacker တို႔ရဲ့ ရန္ကို
ကာကြယ္ဖုိ႔ရန္က နည္းလမ္းမ်ားေတာ့ ရွိပါတယ္။
၁။ မိမိကြန္ပ်ဴတာမွာ anti-virus software and a firewall တို႔ကို အထူးဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ မိမိက Android device ကိုသာအသံုးျပဳေနခဲ့ရင္ေတာ့ အထူးဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္၊
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ Android Device ေတြဟာ Hacker ေတြ attacks လုပ္ရန္ အလြယ္ကူဆံုးျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ၊ ကြန္ပ်ဴတာအတြက္ တကယ့္လံုျခံဳစိတ္ခ်ရမယ့္
McAfee, Kaspersky, Blur စတဲ့ great suites of services ေတြကိုအသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။
၂။ သင္အြန္လိုင္းမွာ ေစ်း၀ယ္ေနတဲ့အခါ ကြန္ပ်ဴတာရဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ Screen ရဲ့
ဘယ္ညာကို သတိထားၿပီး ၾကည့္ရႈစစ္ဆဲေပးပါ၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့
ေသာ့ခေလာက္ သေကၤတ မိ်ဳး ရွိေနလားဆိုတာမိ်ဳးပါ၊ တကယ္လို႔
Website address ေတြထဲ၀င္ၿပီး ေလ့လာေတာ့မယ္ဆုိရင္ေတာ့
ကုန္စည္ပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းလိုဟာမိ်ဳးေတြ သို႔ ေငြေပးခ်ယ္တဲ့ သတင္းမိ်ဳးဟာေတြကိုပါ၊
သင့္ကြန္ပ်ဴတာ Browser ဟာ “https://” ဆိုတာမိ်ဳးလားဆိုတာကို အထူးဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္။
အဲဒီလိုမိ်ဳးျပေနခဲ့ရင္ေတာ့ လံုျခံမႈရွိတယ္ဆိုတာပါပဲ၊
“https://” မိ်ဳး Webiste သေကၤတေတြရဲ့ Code ေတြဟာ သင့္ကို အျမဲတမ္းလိုလို
ျပန္လည္ေဖၚျပေနတတ္ပါတယ္။
မိမိေလ့လာေနတဲ့ Website's address သို႔ Company ေတြရဲ့ နာမည္ေတြရဲ့
စာလံုးေပါင္းေတြကိုပါ အေသအခ်ာ မွတ္ထားသင့္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ ျပသနာတစ္ခုခုတက္လာခဲ့ရင္လည္း ျပန္လည္
ဆက္သြယ္ရခက္ခဲတာမိ်ဳး ျဖစ္တတ္လို႔ပါ။
၃။ မိမိရဲ့ Email ကို ဖြင့္လိုက္တာနဲ႔ သတိေပးထာမိ်ဳးကို အသံုးျပဳပါ၊ Web links ေတြရဲ့
လမ္းညႊန္အတိုင္းခ်ည္း ျပဳလုပ္တတ္တာမိ်ဳး မလုပ္ပါနဲ႔၊ အဲဒါေတြအားလံုးက သိပ္မွန္ကန္မႈ
မရွိလို႔ပါ၊ မိမိရဲ့အားလက္မွာဆို ပိုၿပီး ဒီလိုမိ်ဳးနည္းလမ္းေတြကို ေလ့လာသင့္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ အထက္ပါအတိုင္းမွန္ကန္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒါဟာ တကယ္လဲ ျဖစ္ေနတတ္လို႔ပါပဲ။
၄။ လံုျခံဳေရးအတြက္ Password ေတြ ေပးထားတဲ့အခါ သူမ်ားအလြယ္တကူမွတ္မိေစမယ့္ဟာမိ်ဳးကို
ေရွာင္သင့္ၿပီး မွတ္ရခက္ခဲ့တယ္ Password မိ်ဳးကို အသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။
ျဖစ္ႏိုင္ရင္ hackers ေတြ တိုက္ခိုက္ရ ခက္ခဲတဲ့ဟာမိ်ဳး ဂဏန္းေတြကို ေရြးခ်ယ္ထားသံုးသင့္ပါတယ္။
Go1dM!n3 မိ်ဳးစတဲ့ အကၡရာတစ္၀က္ ဂဏန္းတစ္၀က္ စသည္ျဖင့္ အနည္းဆံုး ၆ လံုးထက္မနည္းတဲ့
Password မိ်ဳးကုိ အသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။
၅။ တကယ္လို႔ မိမိက ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုကို Tablet နဲ႔သာ၀ယ္ခဲ့မိရင္ေတာ့
Ecosystem ကိုအသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ သင့္အတြက္ အရမ္းလြယ္ကူၿပီး
သင့္ေတာင့္သက္သာျဖစ္ေစမွာပါ။ မိမိမွာ တကယ္လို႔ စမတ္ဖုန္းမိ်ဳးကိုသာ
အသံုးျပဳေနခဲ့ရင္ေတာ့ Ecosystem မိ်ဳးကိုသာ လံုး၀အသံုးျပဳသင့္တာပါ။
iPhone & iPad ေတြလိုမိ်ဳးဆိုရင္ေတာ့ အထူးေျပာစရာမလိုေလာက္ဘူး
လို႔ထင္ပါတယ္။ မိမိ ၀ယ္လိုသေလာက္ကို iDevice က
သင့္ကိုအေထာက္အကူညီေပးေနမွာျဖစ္ပါတယ္။
၆။ သင့္မွာ သားသမီးေတြရွိေနခဲ့ရင္ အြန္လိုင္းမွာ ေစ်း၀ယ္နည္း သို႔....
အက်ိဳးရလာဒ္ကိုလည္း ႀကိဳေျပာထားတာမိ်ဳး သို႔ မၾကာခန ေျပာျပထားတာမိ်ဳးကို ျပလုပ္သင့္ပါတယ္။
စိတ္မခ်ရေသာ သို႔တည္းမဟုတ္..မဆီေလွ်ာ္၊ မသင့္ေလွ်ာ္ေသာ အေၾကာင္းအရာမိ်ဳး
ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရင္ သူတို႔ကို အလြယ္တကူ ကူညီေပးႏိုင္ေအာင္ သူတို႔ေလးသိနားလည္ေအာင္
ေျပာျပာထားသင့္ပါတယ္။ အခ်ိန္ေတြ ကန္႔သတ္ေပးတာမိ်ဳး၊ အင္တာနက္ကို အခ်ိန္အခါနဲ႔
သင့္ေလွ်ာ္ေအာင္ အသံုးျပဳသင့္တာမိ်ဳးေတြပါ။
တစ္ဖန္္သူတို႔ေလးေတြနဲ႔ အျပန္အလွန္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးထားသင့္ပါတယ္။
ဒါမွာသူတို႔ေလးေတြဟာ မိဘစကားကို လိုက္နာၾကမွာပါ။
တည္းခိုခန္း စတာေတြကို ႀကိဳတင္ၿပီး Booking လုပ္ထားတာမိ်ဳး ျဖစ္ေနရပါမယ္။
Hipmunk လုပ္တယ္ဆိုတာမိ်ဳးပါ။ တစ္ျခားေသာ အေပါ့စား ခရီးသြား၀မ္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း
ဆိုက္ေတြဟာ မိ်ဳးမဟုတ္မျဖစ္သင့္ပါ၊ Hipmunk က အဆင့္အတန္းရွိၿပီးသာဆိုေတာ့
ခရီးသြား၀မ္ေဆာင္မႈအတြက္ ေကာင္းမြန္ၿပီး ခရီးတစ္ေထာက္ကို သက္သာေစမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုမွ မဟုတ္ခဲ့ရင္ေတာ့ အလကားေပးလိုက္တာနဲ႔မထူးေတာ့ပဲ One way ticket ႀကီးကို
ျဖတ္ၿပီး ငရဲျပည္ႀကီးကို သြားေနတာမိ်ဳး ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။
ဗီြဒီဖိုင္ကို Youtube ကေနၾကည့္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့
ေအာက္ကလင့္မွာ၀င္ၾကည့္ေပးပါ
How to protect yourself when shopping online
Ref-www.huffingtonpost.com
ဘာသာျပန္ (ဇူးနစ္)
(က်ေနာ္နားလည္သလို ပထမဆံုးအႀကိမ္ဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္)
အဆင္ေျပပါေစ
ဇူးနစ္(နည္းပညာ)
www.zunite.org
FB ခ်စ္ပရိတ္သတ္ႀကီးမ်ားခင္ဗ်ား ဇူးနစ္(နည္းပညာ) ဆိုက္မွာ ဖုန္းေဆာ့၀ဲ ဂိမ္းမ်ား သတင္းစေသာ အသစ္ကေလးမ်ားကို အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ တင္ေပးေနတာမို႔ FB Page ေလးကို LIKE ေပးၿပီး အားေပးႏိုင္ပါတယ္။(အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္)
FB ခ်စ္ပရိတ္သတ္ႀကီးမ်ားခင္ဗ်ား ဇူးနစ္(နည္းပညာ) ဆိုက္မွာ ဖုန္းေဆာ့၀ဲ ဂိမ္းမ်ား သတင္းစေသာ အသစ္ကေလးမ်ားကို အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ တင္ေပးေနတာမို႔ FB Page ေလးကို LIKE ေပးၿပီး အားေပးႏိုင္ပါတယ္။(အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္)
